Aklını Kullan
Aklımızı Doğru Kullanmak
Zeki insan mı akıllı insan mı makbuldür. İnsanların IQ su ölçülerek zekası hakkında konuşulup o kişiler onurlandırılıyor ancak bu çok zeki insanların çoğunluğunun akıllarını doğru kullanamamaları sayesinde hayatta başarıyı yakalayamadıkları da gözleniyor.
İnsanlar karar verirken yanlış yere bakıyor. O anki davranışlar referans oluyor. Örneğin iş görüşmelerinde yeni bir eleman alırken duygularıyla karar veriyor elindeki delillerin hangisini kullanması gerektiğini bilmiyor. Beyin ilk 3 dakikada kişi hakkında bir izlenim oluşturuyor sonrasında bu izlenim için kılıf hazırlıyor. İnsan beyni kararlarını alırken geçmişteki referanslara önem veriyor. Bilgi çok sonradan geliyor. Bu yüzden yeni eleman alırken büyük hatalar yapılıyor. Eldeki lise notları ve üniversite başarıları, tecrübeler, uyguladığı projeler en büyük delil niteliğinde olacaktır.
Yaşayan en seçkin toplumsal psikolog olarak adlandırılan Prof. Richard Nisbett şu saptamalarda bulunarak bize yol göstermektedir.
1. İstatistiklerden faydalanın: İnsanlar hayata tesadüfler üzerinden değil ancak “sebepler ve açıklamaları” olarak bakarlarsa daha az hayal kırıklığına uğrar. En iyi olarak bilinen bir çalışmanın kendini tekrar etmesi çok zordur. Çünkü nadir olan şey az bulunur ve tekrar edilemez. Çok iyi yapılan ve yüksek başarı alınan sonucun tekrarını beklemek naiflik olur.
2. Bilgiyle beslenin: Eylemlerin maliyetlerine ve sonucunda elde edileceklere bakarak içgüdüyle hareket edilmelidir. Yani karar almadan önce doğru bilgi edinilmelidir. Yanlış maliyet ve fayda analizi hayatları mahvetmektedir. Örneğin çok para harcamamak için ucuz, zararlı ve lezzetsiz yemek yenilir, yada sıkıcı bir film sonuna kadar seyredilir. Bu hatalar sayesinde hayatlar harcanmaktadır. Para batık maliyettir. Yani ödedikten sonra geri alınamaz. Kötü yemek için para ödenince bir de o yenince yanına edinilecek kötü tecrübe eklenecektir. Ya da boşuna sinemada değerli zamanlar harcanacaktır.
3. Kaybetmek çok can yakıyor: Bir şeyi kaybettiğimizde duyduğumuz mutsuzluğun derecesi ,aynı şeyi elde ettiğimizde hissettiğimiz mutluluk derecesinden çok daha fazladır. Beynimiz böyle çalışmaktadır. Bu yüzden çok büyük bedeller öderiz. Kaybetmek o kadar can yakıyor ki elimizdeki karlı seçeneklerden vazgeçiyoruz. 100 dolar kaybetmenin ne kadar tatsız olduğunu bildiğimiz için bunun karşılığının 200 dolar olmasını bekliyoruz. Örnek olarak şunu verebiliriz: yakın zamanda size çok kazandıran hisse senedi ile bu zaman zarfında değer kaybeden iki hisse senediniz varken paraya ihtiyaç olunca çok kazandıranı bozdururuz. Bunun nedeni daha fazla kaybeden bozdurulunca kaybınızı telafi edemeyeceğinizi düşünürsünüz bu düşünce size ağır gelir. Halbuki hangi ekonomiste sorsak bunun delilik olduğunu söyleyecektir. Altın yumurtlayan tavuğu kesmek gibi.
